Palio di Siena – Tarihi Siena At Yarisi

Italya’ya gelmeden once Palio benim icin Fiat’in bir modeliydi ama meger Siena Sehri’nin sembolu tarihi at yarisiymis. Italya’da kisaca Il Palio denen bu 2,5-3 dakikalik at yarisi biz turistler icin harika bir fotograf studyosu ancak yerliler icin hic de oyle degil…


Adi ustunde ‘Tarihi’ olan bir seyin ustunden 400-500 yil gectikten sonra ilk gunlerdeki gibi heyecanli olmamasi, sadece bir eglence unsuru olmasini beklerdim ama oyle degilmis, ben bildiginiz duygusuzun tekiymisim 🙂 Ilk defa gecen sene, yani 2011’de Temmuz yarisina gittim. Yaris gununden once kosulan isinma turlarinda bir atin oldugunu duymustum. Yarista da bir at ustunden jokeyi atti ve yarisa devam etti. O sahne beni cok etkiledi. Sanirim bir daha mecbur kalmazsam gitmem. Ancak eger siz 2 Temmuz veya 16 Agustos gunlerinde Toscana civarinda olacaksaniz mutlaka gidin izleyin. Yaris bitince kazanan takimi Provenzano Kilisesi’ne solenlerle goturuyorlar. Asagida Temmuz 2012 yarisinin videosunu ekliyorum. Okumadan once seyretmenizi tavsiye ederim…

Yaris
Yaris Italya’nin en guzel meydanlarindan biri olan Siena’daki Piazza del Campo’da yapiliyor. Ilk baslarda at yarisi degil, boga yarisiymis. Ancak sonradan Toskana Duku boga yarisini yasaklayinca at yarisina donmus. Bu yaris icin meydana toprak doseniyor ve kosu sahasi haline getiriliyor. Yukarida yazdigim gibi yilda 2 defa kosuluyor. Eskiden sadece 2 Temmuz’da, Madonna di Provenzano serefine kosulan ‘Palio di Provenzano’ varmis. Daha sonra 1700lu yillarin basinda 15 Agustos’daki Meryem Ana’nin goge yukselisi bayrami serefine ikinci bir yaris eklenmis ve onun adi da ‘Palio dell’Assunta’ olmus. Ben size ikinci kosunun konmasinin gercek nedenini soyleyeyim. Agustos ayinda Italya o kadar bayik oluyor ki halki eglendirmek icin bir aktivite lazim, halk da at yarisini cok seviyor, hooop koyalim bir yaris daha, 2-3 gun daha eglensin Sienalilar diye dusunmusler. 

Meydanda yarisi bekleyen halk

Saka bir yana en fazla 2,5-3 dakika suren yaris icin 4 gun onceden hazirlik basliyor. Yaris 4. gun oluyor. Ilk gun ise kura ile belirlenecek 3 atin belirlendigi gun. Diger gunler ise antreman yapiliyor. Yaris gunu yaristan once sabah 3 defa ve aksam 3 defa olmak uzere 6 deneme veya isinma turu atiyor. Bir at yarisi ustunde jokey olmadan tamamlarsa da kazanmis sayiliyor. Onemli olan atin finish cizgisini gecmesi. Kosan butun atlar melez, safkan at yaristirilmiyor. Bahis oynamak kesinlikle yasak ancak el altindan buyuk paralar dondugu soyleniyor. 

internetten buldugum bir fotograf

Bir baska tartisilan konu ise hayvan haklari savunucularinin bu yarisa karsi cikmalari. Sienalilar bunun tarihi bir solen oldugunu savunduklarindan yasaklanmasini agizlarina bile almiyorlar ancak 2011’de hazirlik turunda olen attan sonra yasaklanmasi tekrar gundeme geldi. Ben yasaklanacagini dusunmuyorum. Bu basit bir at yarisi degil, cok sevilen bir gelenek gorenegin devami…


Takimlar
Gelelim takimlara, daha dogru bolgelere… Cok eskiden Siena’da 59 bolge varken su anda bu sayi 17. Her bolgeyi bir hayvan temsil ediyor. Ancak yarisa butun 17 bolge katilamiyor. Sadece 10 bolge yarisabiliyor. Bir sene onceki yarisa katilmayan 7 takim bir sonraki seneki yarisa direkt katiliyor, kalan 3 takim ise kura sonucu cekiliyor. Su ana kadar en cok birinciligi 64 defa ile Oca(Kaz – oka diye okunur) takimi almis. Onlari 51 defa ile Chiocciola(Salyangoz – kioççola diye okunur) ve 47 defa ile Tartuca(Kaplumbaga – tartuka okunur) takip ediyor. Ben okunusu cok hosuma gittiginden Civetta (Baykus – çivetta okunur) takimini tutuyorum. Ancak gecen sene rahat rahat doneklik yapayim ve butun mahallelere rahat girip cikayim diye ustunde Siena yazan bayrak tasidim. Sienalilar dogduklarindan itibaren bu bolgelere cok bagli yetistiriliyorlarmis. Zaten yarisi seyrederseniz adamlarin nasil heyecanlandiklarini gorursunuz. Yarisi mi izleyeyim Sienalilari mi bilememistim. Hangi bolgede oldugunu anlamaniz icin oradaki pencerede asili bayraklara bakmaniz yeterli.